Thánh Địa Mỹ Sơn Ở Tỉnh Nào
Thánh địa Mỹ Sơn nổi bật với những đền đài cổ kính, mang đậm giá trị lịch sử văn hóa của người Chăm Pa từ hàng thế kỷ trước, đây là một trong những địa điểm nổi tiếng mà ai đã đặt chân đến Quảng Nam đều muốn ghé thăm. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ những kinh nghiệm khi đi du lịch tại Thánh địa Mỹ Sơn, giúp bạn có chuyến đi đáng nhớ và khám phá được mọi vẻ đẹp độc đáo của nơi đây.
Thánh địa Mỹ Sơn nổi bật với những đền đài cổ kính, mang đậm giá trị lịch sử văn hóa của người Chăm Pa từ hàng thế kỷ trước, đây là một trong những địa điểm nổi tiếng mà ai đã đặt chân đến Quảng Nam đều muốn ghé thăm. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ những kinh nghiệm khi đi du lịch tại Thánh địa Mỹ Sơn, giúp bạn có chuyến đi đáng nhớ và khám phá được mọi vẻ đẹp độc đáo của nơi đây.
Du lịch Thánh địa Mỹ Sơn mùa nào đẹp nhất?
Bạn có thể đến thăm Thánh địa Mỹ Sơn vào bất kỳ lúc nào, nhưng nên tránh đi vào tháng 9 đến tháng 12, vì tại Quảng Nam thời gian này chính là mùa mưa bão có thể ảnh hưởng đến chuyến đi của bạn. Bên cạnh đó, từ tháng 2 đến tháng 4 chính là lúc tốt nhất để bạn ghé qua nơi đây, vì đây là khoảng thời gian sau Tết, thời tiết còn khá mát mẻ, nắng ráo nhưng không gắt.
Gợi ý lịch trình du lịch ở Thánh địa Mỹ Sơn đầy đủ và chi tiết
Ngoài đi du lịch theo tour, bạn có thể lựa chọn hình thức tự túc để tự do và thoải mái hơn về thời gian. Bạn có thể tham khảo lịch trình tự túc (sáng đi, chiều về) với phương tiện di chuyển là xe máy và điểm khởi hành là TP.Đà Nẵng như sau:
Hy vọng rằng với những thông tin và kinh nghiệm mà bài viết đã chia sẻ, bạn sẽ có một chuyến du lịch đầy ý nghĩa, khám phá trọn vẹn văn hóa Chăm Pa và tuyệt tác kiến trúc cổ độc đáo tại Thánh địa Mỹ Sơn.
Em hãy điền những từ hay cụm từ vào chỗ trống về hoạt động kinh tế của cư dân Chăm-pa.
a. sắt b. trâu bò c lâm sản
d. biển e. thuyền buôn f. sản xuất nông nghiệp
g. lúa h. khoáng sản i. đánh cá
Hoạt động kinh tế chủ yếu của cư dân Chăm-pa là ................. Họ trồng.......................... trên nhiều loại ruộng khác nhau ruộng trũng, ruộng cao, ruộng chua mặn,... Họ đã biết sử dụng công cụ lao động bằng ................... và sức kéo của...................... Chăm-pa nổi tiếng về các loại....................... như vàng, bạc, hổ phách,... và nhiều ........................... quý như ngà voi, sừng tê giác, nổi tiếng nhất là.......................................... Vì vậy, dân cư còn sinh sống bằng nghề khai thác lâm sản. ........................ giữ một vai trò quan trọng trong hoạt động kinh tế của Chăm-pa. Một bộ phận lớn dân cư sống bằng nghề …………… và trao đổi sản vật với................đến từ nước ngoài.
Thánh Địa Mỹ Sơn, Quảng Nam không chỉ ngẫu nhiên trở thành điểm thu hút du khách từ khắp nơi. Hãy cùng Klook Việt Nam khám phá kiến trúc đền đài độc đáo này!
Bạn đã khám phá khắp nơi trên đất nước Việt Nam chưa? Thánh Địa Mỹ Sơn là điểm đến độc đáo và lạ chưa? Nếu chưa, hãy cùng Klook Vietnam khám phá ngay những điều kỳ bí tại ngôi đền này!
Kinh Nghiệm Du Lịch Thánh Địa Mỹ Sơn Tự Túc
Bạn định tự túc du lịch Thánh Địa Mỹ Sơn? Ghi nhận những thông tin và mẹo nhỏ sau để chuyến đi thêm thú vị nhé!
Khi Nào Nên Thăm Thánh Địa Mỹ Sơn?
Viếng thăm Thánh địa Mỹ Sơn khác biệt so với các điểm du lịch khác ở Đà Nẵng. Nằm sâu trong rừng, con đường vào khu di tích thường là đường đất bùn khó khăn. Đặc biệt, vào mùa mưa, con đường vào khu tháp cổ thường ẩm ướt, trơn trượt, khó di chuyển.
Quảng Nam có chỉ hai mùa chính: mùa nắng từ tháng 2 đến tháng 8 và mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12. Thời gian thích hợp nhất để thăm Thánh địa Mỹ Sơn thường là từ tháng 2 đến tháng 4, sau Tết, khi nắng không gay gắt, thời tiết mát mẻ, làm hình ảnh trở nên rõ nét và lung linh hơn.
Thánh Địa Mỹ Sơn Lôi Cuốn Du Khách Bằng Những Điểm Nổi Bật Gì?
Đền Kalan là nơi thờ thần Linga, còn gọi là thần Shiva - vị thần tối cao trong đạo Hindu. Đền có chiều cao 24m và được bao quanh bởi 6 tháp phụ, là một trong những khu tháp chính của Thánh địa Mỹ Sơn.
Được biết là tháp Gopura, nằm trước đền Kalan. Tháp Gopura có hai cửa hướng Đông và Tây. Từ đỉnh tháp này, bạn có thể ngắm cảnh mặt trời lặn trong ánh chiều tà, vô cùng đẹp và huyền ảo.
Ngọn tháp này được xây dựng theo hình ảnh một ngôi nhà dài với tháp cổng, là nơi đón những vị khách hành hương đến dâng lễ vật.
Tháp Mandapa khám phá đường nét chạm trổ tinh tế, hoa văn điêu khắc trên cổng tháp tạo nên background “sống ảo” hoàn hảo trong khu di tích này.
Trong quá trình trùng tu, chuyên gia đã khám phá con đường độc đáo rộng 8 mét, chỉ dành riêng cho giới hoàng tộc di chuyển.
Bề mặt con đường được xây từ vật liệu đặc biệt như đất nung kết hợp với các phụ gia tạo nên không gian độc đáo.
Hướng dẫn cách di chuyển đến Thánh địa Mỹ Sơn
Để di chuyển đến Thánh địa Mỹ Sơn, bạn có thể lựa chọn nhiều loại phương tiện khác nhau và xuất phát từ Đà Nẵng hoặc Hội An.
Nếu xuất phát từ TP.Đà Nẵng, bạn hãy đi theo QL1 đến thị trấn Nam Phước, sau đó đi tiếp về hướng Tây bằng đường 537, sau khoảng 9 km là đến Trà Kiệu. Tiếp tục đi thêm 12 km nữa, đến ngã ba bạn rẽ trái là sẽ thấy bảng chỉ dẫn đến Mỹ Sơn.
Với điểm xuất phát là Hội An, bạn chỉ cần đi theo đường Hùng Vương đến QL1A là sẽ đến Thánh địa Mỹ Sơn.
Bạn có thể bắt tuyến xe buýt số 06 để đi từ Đà Nẵng đến Mỹ Sơn. Tuyến xe này sẽ xuất phát từ trung tâm TP.Đà Nẵng, hoạt động từ 5:30 – 17:00 mỗi ngày với giá vé từ 8.000đ – 30.000đ/lượt.
Nếu chưa biết đường, bạn có thể bắt Taxi để đến Thánh địa Mỹ Sơn. So với xe buýt hay xe máy thì thuê taxi có giá cao hơn, nhưng bạn có thể chủ động điểm đón và nghỉ ngơi trên xe một cách thoải mái.
Đây là sự lựa chọn tốt nhất dành cho những du khách muốn được di chuyển nhanh chóng.
Đặc Sản Quảng Nam - Hương Vị Độc Đáo Từ Trái Tim Miền Quê
Nhắc đến đặc sản Quảng Nam, không thể không kể đến hương vị đậm đà của bánh đập, bánh bèo, bánh xèo và những chiếc bánh truyền thống khác. Hương vị nguyên bản, đậm chất văn hóa, là điều khiến cho mỗi chiếc bánh trở nên đặc biệt, ghi dấu ấn riêng của miền đất này.
Lựa chọn địa điểm lưu trú khi đến du lịch Thánh địa Mỹ Sơn
Vì dịch vụ lưu trú tại Mỹ Sơn vẫn chưa phát triển, nên nếu muốn ở lại bạn có thể thuê khách sạn, nhà nghỉ ở xung quanh đó. Dưới đây sẽ là một vài gợi ý dành cho bạn:
Khách sạn My Son Heritage Resort And Spa: Sở hữu hệ thống phòng ốc vô cùng đẳng cấp, tiện nghi và có cả nhà hàng để phục vụ du khách.
Khách sạn Mường Thanh: Khách sạn được xây dựng theo tiêu chuẩn 4 sao, có đầy đủ phòng ốc, hệ thống thể thao và dịch vụ giải trí đẳng cấp.
An Bang Vera Homestay: Để tiết kiệm chi phí hơn, bạn có thể tham khảo và lựa chọn An Bang Vera Homestay. Nơi đây cung cấp phòng ở hiện đại, đầy đủ tiện nghi và khá gần biển nên rất thuận tiện để vui chơi, tham quan.
Ann Retreat Resort & Spa: Đây là khu nghỉ dưỡng đẳng cấp bậc nhất Hội An, cung cấp đầy đủ phòng ốc tiện nghi, nhà hàng 5 sao, hồ bơi ngoài trời…
Khách Sạn Hội An Golden Street
Một địa điểm lưu trú lý tưởng khi đến Thánh Địa Mỹ Sơn chính là Khách Sạn Hội An Golden Street, nơi được đánh giá cao về chất lượng phòng nghỉ xuất sắc và phục vụ tận tâm. Với tiện nghi hiện đại, đây sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo để tận hưởng những khoảnh khắc nghỉ ngơi đáng nhớ.
Địa chỉ: Nguyễn Hữu Độ, xã Điện Nam, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam
Giá tham khảo: Từ 300.000đ/đêm đến 400.000đ/đêm
Bạn đã sẵn sàng khám phá Thánh Địa Mỹ Sơn, Quảng Nam chưa? Nếu có, hãy đặt ngay cho mình một tour du lịch riêng đến Thánh Địa Mỹ Sơn ngay! Đừng quên ghé qua Blog Klook để có thêm thông tin về kinh nghiệm du lịch Hội An tự túc tiết kiệm, thưởng thức các món đặc sản Hội An nổi tiếng, điểm check-in "hot" khi du lịch Quảng Nam,...
Bạn đã sẵn sàng khám phá Thánh Địa Mỹ Sơn, Quảng Nam chưa?
Từ thế kỷ thứ 4 đến thế kỷ thứ 13, vùng ven biển Việt Nam đương thời tiếp nhận một nền văn hóa độc đáo, chịu ảnh hưởng của Ấn độ giáo. Mối quan hệ này được thể hiện qua phế tích của một loạt các đền- tháp kỳ vĩ, phân bố ở của một địa điểm quan trọng, vốn là một thủ đô tôn giáo và chính trị của vương quốc Chămpa trong hầu hết quá trình tồn tại của nó.
Từ thế kỷ thứ 4 đến thế kỷ thứ 13, vùng bờ biển Việt Nam đương thời là cái nôi của một nền văn hóa lớn, xuất phát từ Ấn độ giáo. Người ta tìm thấy bằng chứng vật chất của nền văn hóa này đã được thể hiện qua các phế tích của những đền- tháp kì vĩ tìm thấy ở một địa điểm được coi là thủ đô tôn giáo và chính trị của vương quốc Chămpa.
Khu thánh địa Mỹ Sơn phát triển từ thế kỷ thứ 4 đến thế kỷ thứ 13. Các đền- tháp được xây dựng trong vùng núi của huyện Duy Xuyên, thuộc tỉnh Quảng Nam, miền Trung Việt Nam ngày nay. Khu di tích phân bố trong một thung lũng được bao quanh bởi một dãy núi vốn là thượng nguồn của con sông thiêng Thu Bồn. Dòng chảy của sông Thu Bồn bắt nguồn từ dãy núi này, chảy qua các công trình kiến trúc rồi đi ra ngoài thung lũng, đi qua trung tâm của vương quốc Chăm, sau đó đổ ra biển Đông. Cửa sông Thu Bồn nằm ngay gần cảng thị cổ Hội An, vị trí này giúp cho khu thánh địa có ý nghĩa chiến lược, bởi nó trở thành một thành trì rất khó để tấn công.
Các khu đền- tháp được xây dựng trong khoảng hơn 10 thế kỷ phát triển liên tục, tại khu vực là trung tâm nơi cư trú của thị tộc Dừa. Thị tộc này đã thống nhất các bộ tộc người Chăm và thành lập nên vương quốc Champapura (thành phố của người Chăm theo tiếng Phạn) vào năm 192. Từ thế kỷ thứ 4 đến thế kỷ thứ 13, nền văn hóa độc đáo ở ven biển Việt Nam đã tiếp nhận các yếu tố tư tưởng của Ấn độ giáo. Từ đó, nhiều ngôi đền đã được xây dựng, để thờ các vị thần Hindu như Krishna và Vishnou, đặc biệt là thần Shiva. Mặc dù Phật giáo Mahayana đã thâm nhập vào nền văn hóa Chăm, khả năng từ thế kỷ thứ 4, và có vị thế vững chắc ở phía Bắc của vương quốc này, thì Shiva giáo vẫn được coi là quốc giáo của Chămpa.
Các di tích ở thánh địa Mỹ Sơn chính là những công trình xây dựng quan trọng nhất của nền văn minh Mỹ Sơn. Các khu tháp- điện thể hiện sự đa dạng kiểu dáng kiến trúc, tượng trưng cho sự cao quý và thuần khiết của núi Tu Di, ngọn núi linh thiêng huyền thoại, nơi ở của các vị thần Hindu nằm ở trung tâm của vũ trụ, nay được tái hiện lại một cách biểu tượng tại vùng đất của người Chăm. Những ngôi đền- tháp này được xây bằng gạch nung, với các cột đá và được trang trí phù điêu bằng đá sa thạch, thể hiện các cảnh trong thần thoại Hindu. Sự tinh tế trong công nghệ xây dựng các đền- tháp này đã phản ánh kỹ năng xây dựng của người Chăm, trong khi đó những hình tượng trang trí công phu và mang tính biểu tượng trên các đền- tháp cho chúng ta thấy được nội dung và sự phát triển trong tư tưởng tôn giáo và chính trị của người Chăm.
Khu thánh điện Mỹ Sơn là một quần thể kiến trúc đáng chú ý, đã phát triển trong khoảng thời gian hơn 10 thế kỷ. Nó phản ánh một bức tranh sinh động về đời sống tinh thần và chính trị trong một giai đoạn quan trọng của lịch sử khu vực Đông Nam Á.
Các công trình này mang tính độc đáo và chắc chắn có một không hai ở khu vực Đông Nam Á.
Thánh điện Mỹ Sơn là một mẫu hình đặc biệt, thể hiện tính giao lưu văn hóa, với một xã hội bản địa thích nghi với những ảnh hưởng văn hóa từ bên ngoài, nhất là về nghệ thuật và kiến trúc Hindu từ tiểu lục địa Ẩn Độ. Vương quốc Chăm là một hiện tượng quan trọng trong lịch sử chính trị và văn hóa của Đông Nam Á, được thể hiện sinh động qua các phế tích ở Mỹ Sơn.
Các đền- tháp Hindu của thánh điện Mỹ Sơn nằm trong một khu vực được bảo vệ nghiêm ngặt có ranh giới được xác định rõ ràng. Có tám nhóm tháp với 71 công trình hiện còn trên mặt đất cùng với đó là số lượng lớn các di tích khảo cổ học trong lòng đất, phản ánh đầy đủ quá trình lịch sử của việc xây dựng các đền- tháp tại di tích này, bao gồm toàn bộ thời kỳ tồn tại của vương quốc Chăm.
Việc bảo quản các công trình ở Mỹ Sơn bắt đầu vào đầu thế kỷ 20, ngay sau khi các nhà khảo cổ học Pháp phát hiện ra khu di tích này. Trong thời gian diễn ra các cuộc chiến tranh thế giới thứ hai, Chiến tranh Đông Dương đầu tiên, và nhất là trong cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứ hai, nhiều tháp đã bị phá hủy. Tuy nhiên, công tác bảo quản đã được thực hiện và các đền- tháp còn lại vẫn được giữ gìn và bảo quản tốt.
Di tích này còn chịu ảnh hưởng của điều kiện thời tiết khắc nghiệt như những trận lũ lụt và độ ẩm cao, mặc dù việc mở rộng dòng sông và khai quang môi trường xung quanh cũng giảm thiểu được phần nào ảnh hưởng từ những tác động này. Tuy vậy vẫn còn một vấn đề, đó là sự có mặt của các loại đạn dược, quân nhu không rõ nguồn gốc, các loại bom đạn chưa nổ trong phạm vi ranh giới ở vùng đệm của di tích, gây ảnh hưởng đến các nghiên cứu khảo cổ học tại các khu vực mới được phát hiện, ảnh hưởng đến việc trùng tu 8 khu công trình, cũng như việc giới thiệu di tích với du khách.
Sự hiểu biết của chúng ta về tính xác thực của thánh địa Mỹ Sơn phụ thuộc vào công việc nghiên cứu của Henri Parmentier vào đầu thế kỷ thứ 20. Về mặt lịch sử, việc nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khảo cổ học, các nhà sử học và các nhà nghiên cứu khác vào thế kỷ thứ 19 và đầu thế kỷ thứ 20, đã khẳng định tầm quan trọng của khu di tích với các công trình, được coi là những kiệt tác kiến trúc bằng gạch đương thời, thể hiện rõ trên cả hai phương diện: công nghệ trong việc xây dựng cũng như những điêu khắc trang trí cầu kì trên gạch. Địa thế và tính chất linh thiêng của di tích đã bảo đảm rằng, các công trình vẫn còn nguyên vẹn trong khung cảnh tự nhiên ban đầu của nó, mặc dù phần nhiều trong số đó đã bị hư hại theo thời gian. Những tác động của việc bảo tồn do các chuyên gia Pháp và Ba Lan tiến hành là tương đối nhỏ và không ảnh hưởng đến tính xác thực tổng thể của di tích. Tính xác thực trong kiến trúc, vật liệu, công nghệ và quy hoạch của Mỹ Sơn tiếp tục củng cố cho giá trị nổi bật toàn cầu của nó.
Các yếu tố cần thiết cho việc bảo vệ và quản lý.
Di tích này đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích quốc gia vào năm 1979 và Chính phủ công nhận là Di tích Quốc gia Đặc biệt vào năm 2009. Tất cả các cơ quan ở địa phương và trung ương phải tuân thủ các quy định của Luật Di sản văn hóa (2001, sửa đổi năm 2009).
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm chung về việc bảo vệ và quản lý di sản thông qua Cục Di sản Văn hóa. Trách nhiệm này được phân cấp cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam phối hợp chặt chẽ với Ủy Ban Nhân dân huyện Duy Xuyên, thành lập Hội đồng quản lý Di tích và Du lịch Mỹ Sơn. Nhiệm vụ này được thực hiện dựa trên yêu cầu đặc biệt của di sản lịch sử trong Dự án phát triển du lịch quốc gia, cũng như trong Dự án phát triển kinh tế xã hội tổng thể của huyện Duy Xuyên.
Một chiến lược nhằm đánh giá lại kế hoạch bảo tồn di tích Mỹ Sơn đang được phát triển trong khuôn khổ Dự án di sản thế giới của UNESCO tại khu vực châu Á- Thái Bình Dương và sẽ được kết hợp với một Dự án Quản lý mới dành cho di tích này.
Sau năm 1975, công tác bảo tồn được bắt đầu lại một cách nghiêm túc, và cho đến nay việc bảo tồn di sản là một tiêu chuẩn quan trọng đối với các nhóm nghiên cứu cả trong và ngoài nước đến nghiên cứu di tích này.
Mặc dù các nhà chức trách Việt Nam đã dọn sạch bom mìn chưa nổ xung quanh 4 công trình chính từ năm 1975, nhưng công việc này tiến triển chậm và một phần công việc rà phá bom mìn hiện vẫn chưa được thực hiện.
Để đẩy mạnh việc bảo vệ di sản, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã ban hành Quyết định 1915/QĐ TTg, chính thức cho phép triển khai Dự án tổng thể về di sản (từ năm 2008 đến 2020) và cấp kinh phí cho việc bảo quản và đẩy mạnh hoạt động du lịch ở đó.
Việc quản lý các khu rừng xung quanh di chỉ cần được cải thiện để giúp cho di sản có được môi trường bảo vệ tốt hơn. Việc khảo sát chi tiết các khu vực xung quanh để đánh giá ảnh hưởng của những điều kiện khí hậu khắc nghiệt với di tích cần được tiếp tục thực hiện và nên gắn với công tác quản lý di sản mang tính lâu dài, hướng tới tương lai.
Với sự gia tăng đáng kể về số lượng du khách đến thăm di tích, nên việc quản lý về khả năng đón tiếp du khách ngày càng quan trọng và cũng nên được coi là một phần của kết hoạch Quản lý cần thiết cho di tích
Cần tiếp tục công việc rà phá bom mìn để đảm bảo sự an toàn của người dân và cho phép tiếp cận với di tích một cách thích hợp và tìm hiểu các công trình phạm vi quy hoạch của di tích.
Vương quốc Chămpa ra đời năm 192 sau Công nguyên, khi cư dân của vùng Tượng Lâm đứng lên chống lại nhà Hán và lập nên một nhà nước độc lập trên dải đất hẹp dọc theo bờ biển của Việt Nam. Nhà nước này được biết đến qua các nguồn sử liệu của Trung Quốc, trong đó, chính thể này xuất hiện liên tục dưới những tên Lâm Ấp, Hoàn Vương và Chiêm Thành, một phiên âm của từ Champâpura, có nghĩa là “thành phố của người Chăm”. Nền kinh tế của người Chăm dựa vào nông nghiệp (nông nghiệp lúa nước), săn bắn và thương mại hàng hải.
Người Chăm đã chịu ảnh hưởng của Ấn độ giáo từ tiểu lục địa Ấn độ ngay từ buổi đầu phát triển, mặc dù thời điểm chính xác còn chưa rõ. Nhiều ngôi đền đã được xây dựng để thờ các vị thần Hindu như Krishna, Vishnu, … và đặc biệt là thần Shiva. Phật giáo đại thừa xâm nhập vào nền văn hóa Chăm muộn hơn, khoảng thế kỷ thứ 4, và có vị thế vững chắc ở phía Bắc của vương quốc Chămpa, nhưng Shiva giáo vẫn là quốc giáo.
Vương quốc này có hai thành phố thiêng liêng, mỗi thành phố thuộc về một bộ tộc lớn. Mỹ Sơn (tên tiếng Việt có nghĩa là “núi đẹp”) là đất thiêng của bộ tộc Dừa (tiếng Phạn là Narikelavansa), bộ tộc này tôn thờ vị vua huyền thoại Srisanabhadresvara và kiểm soát Amaraveti, tức là vùng đất phía Bắc của vương quốc; đó cũng chính là kinh đô của cả vương quốc Chămpa. Cùng với ý nghĩa quan trọng về mặt tôn giáo, với việc phân bố trong một thung lũng nhỏ được bao quanh bởi những dãy núi cao hùng vĩ, vị trí của Mỹ Sơn còn mang ý nghĩa chiến lược bởi nó như một tòa thành dễ thủ khó công.
Các triều vua kế tiếp nhau từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 8 đã dành sự quan tâm đặc biệt đối với khu vực Mỹ Sơn và xây dựng ở đó nhiều ngôi đền tuyệt đẹp. Từ năm 749 đến năm 875, bộ tộc Cau trở nên hùng mạnh, và trong một thời gian, thủ đô đã được chuyển về Vivapura, phía Nam của vương quốc. Tuy nhiên, Mỹ Sơn vẫn giữ vai trò quan trọng về mặt tôn giáo, và lấy lại vị thế của mình vào đầu thế kỷ thứ 9, dưới triều vua Naravarman I, người đã chiến thắng trong nhiều trận đánh chống lại quân đội Trung Quốc và Khmer.
Ngay từ đầu thế kỷ thứ 10, ảnh hưởng của Phật giáo bắt đầu suy giảm, và điều này đem lại lợi thế Mỹ Sơn, nơi mà Ấn Độ giáo luôn chiếm ưu thế. Đến triều đại của Giaya Simhavarman, vào cuối thể kỷ thứ 10, Ấn Độ giáo đạt vị thế ngang bằng với Phật giáo trong vương quốc Chăm. Đây cũng chính là thời kỳ đa số các công trình kiến trúc đẹp nhất còn tồn tại đã được xây dựng.
Trong phần lớn thế kỷ thứ 11, chiến tranh đã nổ ra và Mỹ Sơn cũng như các vùng đất thiêng khác ở Chămpa đã bị tàn phá nặng nề. Harivarman IV đã khôi phục lại hòa bình trong vương quốc. Đến cuối thế kỷ 11, ông đã dời đô về Đồ Bàn, nhưng vẫn tiến hành trùng tu Mỹ Sơn. Cuộc chiến tranh một lần nữa nổ ra vào thế kỷ thứ 12, khi Jaya Indravarman IV đã tấn công đế chế Khơme và cướp phá kinh đô của đế chế này. Ngay lập tức, người Kheme đã trả đũa và vương quốc Chămpa đã bị Khmer chiếm đóng từ năm 1190 đến 1220.
Từ thế kỷ thứ 13, vương quốc Chăm trở nên suy yếu và dần bị thâu tóm bởi chính quyền đang phát triển ở Đại Việt Vào cuối thế kỉ 15. Chămpa không còn tồn tại như một thực thể nữa và khu thánh địa Mỹ Sơn cũng trở nên hoang phế.
Một số hình ảnh về các tháp - đền Mỹ Sơn:
Năm 1999, tại phiên họp lần thứ 23, Khu di tích Mỹ Sơn của Việt Nam đã được Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vì di sản này là một ví dụ điển hình về sự trao đổi văn hóa và là bằng chứng duy nhất của nền văn minh châu Á đã biến mất.
Khu di tích Mỹ Sơn - Thánh địa Mỹ Sơn thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, cách Tp. Đà Nẵng 69km, cách thị xã Hội An 42km và cách thành cổ Trà Kiệu 30km.
Thánh địa Mỹ Sơn là tổ hợp gồm nhiều đền đài của vương quốc Champa, nằm lọt trong một thung lũng nhỏ có đường kính khoảng 2km, được bao quanh bởi núi đồi, chỉ có một lối vào duy nhất là con đường độc đạo nằm giữa hai quả đồi và một con suối chắn ngang trước mặt con đường vào thung lũng như một chiến hào sâu rộng, gây trở ngại cho những ai muốn vào thánh địa.
Thánh địa Mỹ Sơn là nơi tổ chức cúng tế của vương triều Champa và là nơi đặt lăng mộ của các vị vua hay hoàng thân quốc thích Champa. Thánh địa Mỹ Sơn là một trong những trung tâm đền đài chính của Ấn Độ giáo ở khu vực Đông Nam Á.
Một góc quần thể Thánh địa Mỹ Sơn. Ảnh T.L
Những ngọn tháp và lăng mộ ở đây chủ yếu có từ thế kỷ VII đến thế kỷ XIV, nhưng qua các cuộc khai quật cho thấy các vua Chăm đã được chôn cất ở đây từ thế kỷ IV. Tổng số công trình kiến trúc có đến trên 70 chiếc. Rõ ràng thánh địa Mỹ Sơn là trung tâm tôn giáo và văn hóa của Nhà nước Champa, trong khi thủ đô của quốc gia này là Trà Kiệu.
Trong lịch sử, thánh địa Mỹ Sơn từng bị tàn phá nhiều lần do các cuộc chiến tranh. Và cho tới năm 1470 khi vương quốc Champa chấm dứt, thánh địa Mỹ Sơn không còn được người Chăm thờ phụng, bỏ hoang phế, lãng quên nhiều thế kỉ trong rừng rậm. Đến năm 1885 thánh địa Mỹ Sơn mới được nhà thám hiểm người Pháp là ông C.Paris phát hiện ra. Mười năm sau các nhà khoa học mới bắt đầu thực hiện cuộc phát quang, nghiên cứu khu di tích này. Suốt 40 năm đầu thế kỷ XX Mỹ Sơn đã thu hút sự chú ý của nhiều nhà khoa học Pháp.
Trải qua nhiều cuộc tìm kiếm và khai quật, năm 1904, hai nhà khảo cổ Launet Finot và H.Parmentier đã công bố những tài liệu cơ bản nhất về Mỹ Sơn. Qua các công trình nghiên cứu của H.Parmentier người ta mới biết cách nay hơn 100 năm Mỹ Sơn có 68 công trình kiến trúc và các công trình này được Viện Nghên cứu Viễn Đông cho trùng tu sửa chữa nhiều lần. Nhưng đến năm 1945, chiến tranh nổ ra, Mỹ Sơn không những không được tu bổ mà còn bị bom đạn phá hủy. Thảm họa lớn nhất đối với Mỹ Sơn là đợt ném bom rải thảm máy bay B52 của Mỹ hồi cuối năm 1969 đã phá sập toàn bộ khu tháp chùa kì vĩ bằng đá cao 30 mét. Đây là ngôi đền đá duy nhất của các di tích Chăm. Văn bia Mỹ Sơn cho biết ngôi đền này được trùng tu lần cuối vào năm 1224 . Các tài liệu thu thập được cho thấy có nhiều khả năng đây là ngôi đền được xây đầu tiên vào thế kỉ IV. Hiện Mỹ Sơn chỉ còn lại 20 ngôi tháp gạch nhưng phần lớn bị đổ nát.
Nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc chủ yếu chịu ảnh hưởng phong cách Ấn Độ giáo. Song biểu tượng Phật giáo cũng tìm thấy ở Mỹ Sơn. Vì Phật giáo Đại Thừa (Mahayana)đã trở thành tín ngưỡng chính của người Chăm vào thế kỉ X. Nguyên liệu xây khu đền tháp Mỹ Sơn chủ yếu là gạch, đá và sa thạch. Kiểu dáng kiến trúc các ngôi tháp đều được xây theo kiểu truyền thống: Mặt bằng của tháp hình tứ giác. Tháp xây 3 tầng, tầng trên là hình thu nhỏ của tầng dưới. Tầng dưới cùng tượng trưng cho thế giới trần gian. Thân tháp biểu tượng cho thế giới thần linh. Tầng trên cùng hình chóp, biểu tượng núi Meru Thần thánh, nơi cư ngụ của các vị Thần Hindu giáo. Toàn bộ tháp được chạm trỗ công phu, tinh tế, đường nét mềm mại, sống động. Đó là các hình chim, muông thú, hoa lá, các Apsara vũ nữ nhà Trời…
Dù số lượng tháp còn lại không nhiều và bị hư hỏng nặng và dù không đồ sộ, kì vĩ như Angkor (Campuchia), Pagan (Myanma), và Borobudur (Indonesia )… nhưng nó vẫn là khu đền tháp quan trọng nhất của người Chăm và vẫn có vị trí rất quan trọng trong nền văn hóa nghệ thuật vùng Đông Nam Á. Chính vì vậy, thánh địa Mỹ Sơn xứng đáng được ghi danh vào Di sản Văn hóa Thế giới./.
